Món nào HẠI GAN hơn SIÊU VI?

Gan mật là tiếng kép. Gan còn gì là gan nếu thiếu 2 phần cơ bản: nhu mô gan và mật. Gan phải có mật để làm tròn tối thiểu 2 chức năng: giải độc và biến dưỡng chất béo. Chất nào cũng thế, dù là hóa chất hay hoạt chất thiên nhiên, sau khi triển khai tác dụng, dù tốt hay xấu đều phải được biến thể ở lá gan để mất độc tính trước khi vào đường đào thải qua trục tiêu hóa hay tiết niệu. Chính nhờ sự can thiệp của lá gan mà dược phẩm ít phản ứng phụ, mà thực phẩm ít gây ngộ độc. Muốn vậy, gan phải cần phương tiện để đưa tạp chất ra khỏi lá gan, càng sớm càng tốt, càng nhiều càng hay. Dung môi dùng để vận chuyển phế phẩm chính là mật. Làm sao để gan liên tục tạo mật nhưng mật đừng ở lại trong gan quá lâu chính là một trong các điều kiện cơ bản để phòng tránh bệnh gan mật. Sau khi được tế bào gan tổng hợp, mật theo hệ thống ống dẫn mật chẳng chịt trong gan để tập trung vào túi mật. Nếu đường dẫn mật vì viêm nên phù nề thì mật ở lại trong gan quá lâu. Khi đó mật, do khả năng phân hủy chất béo có sẵn, là lý do phá vỡ cấu trúc của tế bào gan. Bệnh viêm gan do ứ mật khi đó thành hình.
 


Chuyện vẫn chưa xong ngay cả trong trường hợp mật xuống đến túi mật. Nếu vì lý do nào đó khiến mật ở lại trong túi mật quá lâu, chẳng hạn vì viêm túi mật, vì cơ vòng túi mật co thắt trật nhịp, thì tạp chất trong mật có đủ thời giờ kết tủa thành sỏi trong túi mật. Sau đó dòng mật đang lưu thông ngon lành từ túi mật xuống ruột non có thể bất ngờ bị kẹt xe gây cơn đau tá hỏa. Ai đã qua cầu mới biết đoạn trường ra sao!

Tuy thầy thuốc hiện nay có nhiều phương tiện tương đối an toàn để xử lý sỏi túi mật, từ thao tác ngoại khoa bước qua cách tán sỏi bằng laser, siêu âm … Nhưng vấn đề vẫn chưa dừng lại ở đó. Cho dù có tán mất viên sỏi lần này, chuyện lại có sỏi trong túi mật, hay sỏi trong gan nếu như phải cắt bỏ túi mật vì chẳng đặng đừng, là điều khó tránh. Bằng chứng là số người hết sỏi rồi lại có sỏi chiếm tỷ lệ rất cao. Điểm cốt lõi chính là làm sao nếu như chưa vướng sỏi túi mật thì đừng có, nếu như đã loại bỏ được sỏi thì đừng tái phát?
 

Nguyên nhân nào gây viêm ống dẫn mật trong gan?, gây phù nề niêm mạc túi mật?, gây co thắt cơ vòng túi mật thường gặp nhất? Đáp án dễ dàng: Rượu bia!

Gan mà không béo còn gì là gan. Lý do là vì trong gan luôn luôn có sẵn một lượng tế bào mỡ hình thành từ chức năng biến dưỡng chất béo của gan. Phải nói ngay để tránh hiểu lầm về chất béo. Bên cạnh chất đường, chất đạm, chất béo là dưỡng chất cơ bản, chất béo không đồng nghĩa với chất có hại. Ngược lại là khác, miễn là hàm lượng chất béo trong máu, trong gan, trong mô dưới da đừng vượt quá định mức bình thường. Dù gầy hay mập, cơ thể lúc nào cũng cần được tiếp tế chất béo. Vấn đề chỉ là số lượng và thể loại của chất béo. Hơn thế nữa, đừng tưởng muốn sụt cân phải tìm cách giới hạn thu nhập chất béo đến mức tối đa. Nếu đã bị rối loạn biến dưỡng chất béo thì chất mỡ trong máu vẫn có thể tăng cao cho dù có nhịn ăn thịt mỡ đến phát thèm vì cơ thể tự tổng hợp chất béo từ chất đường thặng dư trong máu, như trong trường hợp của người tiểu đường. Éo le chính ở điểm lá gan mỗi khi gia tốc tiến trình tổng hợp chất béo lại tập trung vào loại mỡ máu gây xơ vữa mạch máu, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, suy thận … có tên là Triglyceride và LDL.

Béo bở là tiếng kép. Nếu lượng tế bào mỡ trong gan không vượt quá định mức bình thường thì gan tuy béo nhưng không bở. Nếu vì lý do nào đó khiến tế bào gan bị phá hủy thì tế bào mỡ nhanh chân trám chổ. Gan khi đó trên hình siêu âm là gan nhiễm mỡ. Tùy theo lượng tế bào mỡ trong gan mà chức năng gan có bị xáo trộn hay không. Nếu lượng tế bào mỡ trong gan mấp mé 40% thì bệnh gan khi đó sớm muộn cũng chiếm kèo trên.
 


Nguyên nhân nào phá vỡ tế bào gan không thua tác hại của siêu vi, của độc chất trong môi trường ô nhiễm? Đáp án: Cũng là rượu bia!

Tác hại của rượu bia trên gan mật càng nghiêm trọng hơn nữa nếu gia chủ tiếp tay qua nếp sinh hoạt

  • với chế độ dinh dưỡng hoặc quá đơn điệu, hoặc cường điệu với chất đạm động vật, đường hóa học, thực phẩm công nghệ, thức ăn nhanh.
  • có bữa ăn thất thường lại thêm thói quen ăn quá nhanh, ăn mỗi lần quá no, ăn quá trễ về đêm
  • hào phóng với cà-phê, thuốc lá, thuốc ngủ, thuốc giảm đau, ma túy
  • chịu áp lực của công việc văn phòng khiến ít vận động hàng ngày
  • ngủ không đủ 8 tiếng, nhất là thiếu giấc ngủ trưa
  • chạy theo thời biểu làm việc gây rối loạn nhịp sinh học, biến đêm thành ngày hay ngược lại
  • đồng hành với stress, thay vì với niềm vui trong công việc
  • thường xuyên tiếp xúc với hóa chất gia dụng, nông nghiệp., công nghiệp

Viêm gan siêu vi nghe thấy ớn nhưng bệnh không hẳn lúc nào cũng phát tán. Nhiều người tuy nhiễm siêu vi nhưng không bệnh nếu nhu mô gan đừng bị tổn thương, nếu sức đề kháng đừng bị soi mòn vì quá lao tâm lao lực. Trái lại, đã viêm gan vì độ cồn thì bệnh không lùi bước bao giờ nếu gia chủ không cương quyết nói không với rượu bia và được điều trị đến nơi đến chốn. Tỷ lệ xơ gan, ung thư gan trên nền viêm gan do rượu rất cao ở xứ mình, nơi bia rượu đang là món khuyến mại. Viêm gan do rượu vì thế thậm chí nguy hiểm hơn xa viêm gan siêu vi.


Bác sĩ Lương Lễ Hoàng.

👉 👉  Hãy CHIA SẺ với NGƯỜI THÂN YÊU, BẠN BÈ để có nhiều người được lợi lạc từ những kiến thức hữu ích này.

Quí khách muốn LƯU bài viết này để ĐỌC LẠI? Hãy điền EMAIL và nhấn nút - GỞI CHO TÔI.
Hoặc dùng chức năng SHARE của Facebook hay ZALO để lưu về TƯỜNG Facebook (hay ZALO) của mình.

Để thường xuyên được cập nhật những bài viết hữu ích, hãy LIKE fan page của chúng tôi:
Bài viết hay